Het soms helemaal kunnen stoppen met denken zou voor sommigen een ware opluchting zijn. Waren we maar in staat om wat minder te denken en meer te doen. Veel mensen hebben last van dwangmatige gedachtes en willen dit graag verminderen.
We gaan ontdekken hoe weer meer over kunnen gaan van denken naar doen.
Voor een compleet programma om het maximale uit jezelf te halen en het prachtige leven te leiden wat je verdient, raad ik de University of Excellence van harte aan!
(Hoe) kun je Stoppen met Denken?
Kun je überhaupt stoppen met denken? Om een kort antwoord te geven: Nee. Dat kan niet. Een mens kan zijn gedachten niet uitschakelen.
Zelfs als we slapen zijn we nog aan het denken. Het ligt dan wel op een wat lager pitje, maar de gedachten gaan gewoon door. Maak je je daar maar niet druk om ;).
Niet voor niets dromen we of worden we midden in de nacht wakker met een geweldige ingeving of vervelende gedachte.
Daarom is het goed om te weten dat we gedachten niet op pauze kunnen zetten. Wat we wel kunnen doen is het meer onder controle krijgen van onze gedachten. Dit wordt vaak succesvol gedaan met bijvoorbeeld mindfulness meditatie. Als je dat niet wil doen, geen probleem. Er zijn meer wegen naar Rome. In dit artikel gaan we een andere manier ontdekken om meer controle te krijgen over alles wat er in ons hoofd omgaat.
3 Oorzaken van te veel Nadenken
Als we teruggaan naar de wortel van te veel nadenken dan zijn er drie oorzaken die regelmatig terug lijken te komen:
- We zijn bang om te falen of de foute beslissingen te maken.
- We maken associaties met eerdere (negatieve) ervaringen uit het verleden.
- We maken iets groter dan dat het is.
Gewoon minder denken & meer doen?
Heb je trouwens meer last van een gebrek aan motivatie? Ik heb laatst een artikel geschreven over motivatieproblemen oplossen.
Voorheen was ik zelf een held in alles overdenken om vervolgens NIET tot een beslissing komen. Ik was nauwelijks in staat om gedachten naast me neer te leggen en gewoon te doen wat ik moest doen.
Tot vervelends aan toe.
Er moest een manier zijn om het GEWOON TE DOEN in plaats van alles (vooraf) te willen evalueren. Over and over again. Nou, gelukkig is die manier er zeker. Want met overdenken heb ik ook nu te maken. Ik denk nu constant na of ik niet ga falen met dit artikel. “Zijn er wel mensen die dit boeiend vinden?”, “Kunnen mensen dit artikel wel vinden?”, “Verwoord ik het wel goed?”, “Is het niet te vaag?” Etc.
Dit zijn allerlei vragen die constant door mijn hoofd gieren. Daarnaast maak ik negatieve associaties met het verleden. Ik heb namelijk al wel eens meegemaakt dat mensen negatieve reacties op mijn gepubliceerde werk gaven. Dat is wel een ding wat me kan tegenhouden. “Wat nu als dit artikel nergens op slaat en niemand het wil lezen?” gaat er door mijn hoofd.
En misschien maak ik het wel groter dan dat het is. Misschien maak ik er in mijn hoofd een olifant van, terwijl in werkelijkheid: het is maar één artikel. Het is geen ramp als dit niet goed aanslaat. Aan de andere kant draagt het bij aan het grote geheel. Ik bekijk het in perspectief. Het is absoluut een onderwerp wat ik uitgebreid behandeld wil hebben. Mede omdat dit zo’n onderwerp is dat voor veel mensen een lastig onderdeel is en waar ik zelf regelmatig tegenaan ben gelopen. Ik hoop door dit onderwerp aan te snijden jou te kunnen helpen met dit probleem.
Gelukkig heb ik het overwonnen. Stoppen met denken kan ik niet. Controle uitoefenen over mijn gedachtes WEL.
Zoals je merkt heb ik ook ‘innerlijke battles’ zoals Steven Pressfield het noemt in The War of Art. Het mooie is dat ik, ondanks alle negatieve gedachten, toch doorga. Ik maak de bewuste keuze de gedachten naast me neer te leggen en er eigenlijk niets van aan te trekken. Het is heerlijk om dat te kunnen!
Hoe we dat doen gaan we het uitgebreid over hebben. Laten we het eerst hebben over wat er exact in ons hoofd gebeurd.
We zijn bang om te falen of foute beslissingen te maken
Angst om te falen en een gebrek aan daadkracht lopen hand in hand met elkaar samen. Het een versterkt de ander.
Faalangst is iets waar veel mensen last van hebben, al zijn er maar weinigen die zich hier ook echt bewust van zijn.
Het is een groter probleem in je leven dan je zelf vaak doorhebt. Angst om te falen, af te gaan, domme beslissingen te maken. Dit soort onderliggende angsten zijn vaak oorzaken van het niet kunnen stoppen met denken. We blijven alles tot in den treuren uitdenken zonder over te gaan op actie.
Voorbeeld
Neem een onderwerp waar je zelf mee zit. Iets waarvan je weet dat je het moet doen; maar je doet het alsmaar niet.
Wat gebeurt er op zo’n moment? Als het goed is blijft dit regelmatig terugkomen in je hoofd. Laten we een voorbeeld nemen: het aanspreken van onbekende vrouwen op straat.
Situatie: Je bent een man en je bent al een tijdje single. Om een vriendin te krijgen of in ieder geval eerst op date te kunnen zal je op de één of andere manier in contact moeten komen met vrouwen. Nu kun je dit natuurlijk aan het lot overlaten, maar je kunt ook daadwerkelijk actie ondernemen.
Je wilt vrouwen gaan aanspreken op straat en in de club. Maar telkens ga je toch weer overdenken. “Zie ik er wel goed genoeg uit.” “Straks vindt ze me niets.” “Wat nu als ik begin te stotteren.” “Straks weet ik niet meer wat ik moet zeggen.” etc.
Dit is pure faalangst met als gevolg een soort denkpatroon waarin je heel gemakkelijk vast kan komen te zitten. Mark Manson noemt dat in zijn boek ‘The Feedback-loop From Hell’. Het maakt dat je in een cirkel komt en je niet kunt meer kunt stoppen.
Dit komt doordat je:
- iets heel graag wilt doen (met vrouwen in contact komen, vrouwen aanspreken)
- het niet doet (bang om af te gaan, excuses in je hoofd verzinnen enz.)
- je het toch heel graag wilt doen, maar het niet blijft doen. De cirkel is rond.
Op deze manier belanden we in een vicieuze cirkel. We vinden dat we het moeten doen. Maar we doen het niet. En zo blijven we doorgaan.
Ergens is het gewoon lachwekkend hoe ons brein in elkaar zit.
We maken associaties met eerdere (negatieve) ervaringen uit het verleden
De tweede verlammer en oorzaak van het niet kunnen stoppen van dwangmatige gedachten is de associatie maken met het verleden. We gaan juist MEER denken en minder doen in plaats van andersom.
Vrijwel alles wat we meemaken wordt teruggeleid naar eerdere ervaringen en herinneringen. Alle keuzes die we vandaag de dag maken worden gebaseerd op onder andere eerdere gebeurtenissen.
Is dit wel hoe we in het leven willen staan? Willen we alles wat we NU meemaken laten bepalen door dingen die VROEGER zijn gebeurd? Ik niet hoor.
Natuurlijk, soms is het juist erg handig. Als iets in het verleden goed heeft gewerkt, waarom zou je het dan nu anders doen? Plus als iets in het verleden NIET goed uitpakte, waarom zou je het dan nu alsnog doen?
Toch moeten we ons beseffen dat we vaak uit angst dingen doen of juist maar niet doen. Of we maken een verkeerde koppeling tussen ervaring uit het verleden met het nu. In onze herinnering kunnen we veel verdraaien en het (veel) erger maken dan dat het werkelijk was.
Voorbeeld
Om verder te gaan op het voorbeeld over het aanspreken van vrouwen. Voor veel mannen is dit een lastig en gevoelig onderwerp. Voor mij is dit net zo goed een van de grootste uitdagingen geweest in mijn leven.
Het heeft ermee te maken dat 1. afwijzing pijnlijk is en 2. je wilt die pijn koste wat kost voorkomen. De meeste mensen gaan geen vrouwen aanspreken omdat ze het zo leuk vinden om telkens “nee, ga weg” te horen. Daarnaast is het voor veel mannen wel even slikken als ze een bloedmooie vrouw voor hun neus hebben staan.
Op dat moment of misschien al ver daarvoor schieten er allerlei gedachten door ons hoofd. We denken terug aan die ene afwijzing in de club. Je sprak een leuke meid aan en het enige wat ze deed is je negeren je de rug toekeren. Dat deed pijn. En “wat nu als dat nu weer gebeurd” en natuurlijk “als dat toen gebeurde, dan zal ze dat nu ook wel weer doen” “want waarschijnlijk weet ik niet wat ik moet zeggen.”
Allerlei associaties met (negatieve) ervaringen uit het verleden die verlammend werken. Ergens werkt dit gedeelte van ons brein ontzettend goed. Ons brein is er namelijk om ons te beschermen. Het wil pijn voorkomen en juist enkel plezier en genot ervaren. Alleen in veel gevallen werkt het ons juist tegen in plaats van dat het ons verder helpt.
We maken iets groter dan dat het is
Stel. Dat ene artikel dat we moeten schrijven. Die ene vrouw die we aan willen spreken. Dat ene tentamen wat we moeten halen. Die ene persoon die we niet mogen op ons werk. Stel dat we dat ene dingetje ZO GROOT MAKEN dat het voor onszelf een hele beangstiging op zich maken.
Maken we het onszelf dan niet onnodig lastig als we JUIST willen stoppen met denken?
Als we die ene persoon op het werk die we niet mogen maar niet uit onze kop krijgen. In plaats van dat we haar 1. loslaten of 2. de waarheid vertellen. Naar verloop van tijd kan iets kleins iets HEEL groots worden.
De drempel wordt steeds groter om de stap te zetten. En daardoor wordt iets wat heel klein kan beginnen een onderwerp waar we ontzettend tegenop zien. In ons hoofd wordt het groter en groter.
Voorbeeld
Weer het aanspreken van vrouwen.
We maken het heel groot in ons hoofd. Die ene openingszin. Dat ene praatje. Die ene vrouw. Wat voor anderen iets belachelijk kleins is, kan in ons hoofd ontzettend groot worden. Helemaal als we maar blijven uitstellen.
Niet de stap (durven) zetten en haar gewoon aan te spreken. Sommige mannen doen er weken, maanden en zelfs jaren(!) over om maar één vrouw aan te spreken. Ze nemen het zichzelf telkens weer voor, maar zetten de stap maar niet. Ze maken het reusachtig in hun hoofd.
Uit je Hoofd gaan en meer DOEN
We zijn er al over uit. Stoppen dit vervelende denkpatronen is geen optie. Kan niet. Dit kan je op een eenvoudige manier testen: Ik wil dat je de komende tijd vijf seconden niet denkt aan een rode paraplu.
Dat is het mooie van ons brein. Ik heb het hier al uitgebreid over gehad in dit artikel en de Gouden Tip die je hier krijgt is net zo van toepassing bij het minder denken en meer doen.
Wat je je namelijk goed moet beseffen is het volgende:
IEDEREEN denkt (heel veel). Gemiddeld gaan er zo’n 70.000 verschillende gedachten per dag door ons heen. Dat is nogal wat. Gedachten uitschakelen is simpelweg geen optie.
Evalueren voordat we iets gaan doen, heeft geen zin. Evalueren betekent:“achteraf bespreken om ervan te leren”. Juist. Achteraf. Niet vóóraf. Hoe kan jijzelf of iemand anders je werk beoordelen als je het nog nooit gedaan hebt?
Opgedane kennis uit het verleden biedt geen garantie voor de toekomst.
Iets niet doen is ook een keuze. Als je daarvoor kiest, ga je nooit weten wat de uitkomst was geweest als je een andere keuze had gemaakt.
Je kunt weer de controle krijgen over je gedachten. En over die laatste, mijn trouwe lezer, gaan we het nu wat uitgebreider hebben.
Hoe krijg je de controle (terug) over je eigen gedachten?
Controle krijgen over je Gedachten & dat Stemmetje in je Hoofd
Volledig gedachten uitschakelen kan NIET. Controle krijgen over je gedachten kan WEL. Controle krijgen over het stemmetje in je hoofd. Controle over je stemming. Controle krijgen over wat je daadwerkelijk doet en niet doet. Je kunt het allemaal.
Minder denken, meer doen.
Klinkt goed toch?
En dat is de kracht van woorden. Jezelf voeden met de juiste woorden. De juiste mindset-shift maken. Van onzekere piekeraar naar daadkrachtige beslisser. Bewustwording van je gedachten en niet meewerkende gedachten aan de kant zetten. Maak vandaag de beslissing om aan je innerlijke bitch een einde te maken en die vervelende gedachten achter je te laten.
We doen het aan de hand van het drie stappenplan:
- Bewustwording.
- Besef dat je een keuze hebt.
- Maak een bewuste keuze (en voer het uit).
Stap 1: Bewustwording
Alles begint bij bewustwording. Bewustwording van het stemmetje in ons hoofd dat ons van alles aanpraat. Dit stemmetje komt ook wel voort uit het reptielenbrein. Hier heb ik het al eerder over gehad in dit artikel. Het komt erop neer dat ons (reptielen)brein erop geprogrammeerd is om 1. te overleven en 2. zo min mogelijk pijn te ervaren.
Oftewel: alles wat een gevaar KAN zijn zorgt voor een reactie vanuit ons reptielenbrein. Het zet alles op alles om ons te “beschermen tegen het kwaad”. Een mooie voorbeeld van hoe dit tot uiting komt is door middel van angsten.
Angsten zijn een geweldige manier vanuit het reptielenbrein om zichzelf te beschermen. Een angst heeft als doel je voor te bereiden om (mogelijk) opkomend gevaar en dit uit de weg te gaan.
Tegenwoordig zijn veel angsten ongegrond en simpelweg niet bruikbaar. Meer dan eens zitten ze ook in de weg dan dat ze handig zijn. Al is het in sommige gevallen wel weer fijn dat het reptielenbrein bestaat. Denk op het moment dat je op een kruising staat. Zonder reptielenbrein zou je klakkeloos doorrijden. Het reptielenbrein zegt echter tegen je dat je eerst goed moet uitkijken of de weg wel veilig te betreden is.
Hoe kan je bewuster worden van je gedachten & angsten?
Er zijn drie topmanieren om je meer bewust te worden van je gedachten. Door deze bewustwording kan je je eigen gedachten in twijfel trekken. Immers, een gedachte is slechts een gedachte. Het is NIET wat jij bent en het is niet perse de waarheid.
- Uitschrijven van je gedachten; alles wat er in je hoofd omgaat, schrijf het uit je hoofd en OP papier.
- Uitspreken van wat er in je hoofd omgaat; tegen iemand anders of tegen jezelf (in de spiegel).
- Opnemen van je gedachten; de minst gebruikte en toch de meest bruikbare manier. Door datgene wat je denkt op te nemen en later terug te luisteren word je ZEER bewust van wat er daadwerkelijk in je omgaat.
Stap 2: Besef je dat je een keuze hebt
Op het moment dat je je bewuster bent van wat er in je hoofd omgaat, kan je het in twijfel trekken. Besef je dat je een keuze hebt.
Stel je wilt je eigen onderneming opstarten. Komende vrijdagavond heb je daar de tijd voor. Je plant daar 4 uur voor in op vrijdag. Vervolgens is het vrijdagavond en heb je eigenlijk niet echt een idee hoe je dit moet aanpakken. Je gaat twijfelen. Je weet niet hoe of wat.
Ineens krijg je een appje van een goede vriend van je die je vraagt om mee uit te gaan.
Je brein is door de onzekerheid van het oprichten van je onderneming al bevattelijk voor afleiding van buitenaf. Reken maar dat dit berichtje je nóg meer aan het twijfelen maakt.
Besef je dat je een keuze hebt. Ga je uit met je vrienden of ga je door met datgene wat je eigenlijk heel lastig vindt? De keuze is aan jou. JIJ bent de baas over je leven. Niet je ouders, vrienden, collega’s of partner. Jij.
Stap 3: Maak een bewuste keuze en zet de rotzooi aan de kant
En dan… maak je een bewuste keuze. Zet de niet-werkende gedachten aan de kant.
Jij kiest. Altijd. Laat je het stemmetje in je hoofd je leven leiden: “Het is toch wel leuk om uit te gaan en dit met mijn bedrijf opzetten wordt toch niets.” of ben JIJ degene die leidt en zeg je tegen jezelf dat het verleidelijk klinkt, maar dat je tóch doorgaat met wat je je hebt voorgenomen.
Als jij bewust kan worden op dít soort momenten van je angsten en alles wat er door je heen gaat. Om vervolgens de BEWUSTE keuze te maken van wat je gaat doen (toch doorgaan met het opzetten van een eigen onderneming).
Dan win je.
En zo werkt het met alles.
Je hebt de keuze om de tegenwerkende gedachtes aan de kant te zetten. Maak de keuze om je niet te laten meeslepen met je reptielenbrein. Het reptielenbrein komt namelijk vaker om de hoek kijken dan je zou denken. Ik zal je drie voorbeelden geven.
Voorbeeld 1
Het is ’s avonds 21:00 uur. Morgen hoef je pas om 11:00 uur op het werk te beginnen. Je neemt jezelf voor om op tijd op te staan en zet daarom de wekker om 6:00 uur. Hierdoor kan je nog mooi aan andere zaken werken die gedaan wilt krijgen.
Volgende dag. De wekker gaat. Het REPTIELENBREIN speelt op. Het is nog lekker warm in bed. Het is ook nog donker. En misschien heb ik toch wel wat langer slaap nodig, anders ben ik de dag ook minder waard.
Dit lijken allemaal gegronde redenen. En toch… is dit het reptielenbrein at it’s best. Herken hem. Zet het aan de kant.
Voorbeeld 2
Een van de meest diepgewortelde oertijd angsten van een mens is uitgesloten worden. Vroeger zou uitsluiting maar één ding betekenen: de dood.
Om dit in een herkenbare situatie te verwerken; een collega van je heeft een nare opmerking over jou gemaakt. Dit blijft je bezig houden. De hele avond denk je erover na. Je hebt het idee dat je collega je niet mag en dat hij dit loopt rond te vertellen tegen anderen. Je vindt het verschrikkelijk.
Het is dan goed om je daar bewust van te worden. Misschien gaat het volledig stoppen van gedachten in zo’n situatie niet, maar je er bewust van worden wel. Schrijf het bijvoorbeeld uit als het echt zo’n issue voor je is.
Wat gaat er door je heen? Wat maakt het dat je dit zo naar vindt? Wat kan er gebeuren? Wat ga je morgen tegen hem zeggen of aan hem vragen?
Zo kan je er in eerste instantie wel over nadenken en ga je vervolgens over op DOEN.
Concreet: Controle Over Je Gedachten
We doen het als volgt:
- Bewustwording van het stemmetje in je hoofd
- Zet dit stemmetje aan de kant
- Maak de keuze om het TOCH de doen
- Alleen op deze manier krijg je controle over je gedachten.
Wil je de controle over je gedachten en gewoon Doen?
In mijn werk als adviseur spreek ik iedere dag opnieuw mensen die ik nog niet eerder heb gezien of gesproken. Het valt mij op dat mensen steeds meer worden geleid door hun angsten. Mensen bereiden zich voor en willen zich indekken voor het ergste wat -misschien wel nooit- komen gaat.
We kiezen steeds meer voor de veilige weg. Risico’s gaan ze uit de weg. Dit is allemaal weer terug te leiden naar angst om te falen of de verkeerde beslissingen te nemen, associaties met ervaringen uit het verleden en het veel groter maken dan dat het is.
Wil jij leren hoe je nog makkelijker dwangmatige gedachten stopt? Of in ieder geval leert de gedachten naast je neer te leggen? Dat kan…
Voor een compleet programma om het maximale uit jezelf te halen en het prachtige leven te leiden wat je verdient, raad ik de University of Excellence van harte aan!